Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie jako wojewódzka samorządowa jednostka organizacyjna został powołany Uchwałą nr 29/30/2000 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 12 czerwca 2000 roku. Do jego zadań należy m.in. określanie i koordynowanie regionalnej polityki rynku pracy, podział posiadanych środków Funduszu Pracy na działania na rzecz promocji zatrudnienia, rozwoju zasobów ludzkich i aktywizacji bezrobotnych, opracowywanie analiz i statystyk dotyczących mazowieckiego rynku pracy i badanie popytu na pracę oraz monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych.
Urząd koordynuje i świadczy usługi poradnictwa i informacji zawodowej, organizuje międzynarodowe pośrednictwo pracy w ramach sieci EURES, koordynuje system zabezpieczenia społecznego, prowadzi rejestry instytucji szkoleniowych i agencji zatrudnienia oraz wydaje certyfikaty o dokonaniu wpisu.
Wojewódzki Urząd Pracy jest również organizatorem i inicjatorem regionalnych programów, które mają na celu tworzenie nowych miejsc pracy oraz łagodzenie skutków bezrobocia. Współdziała także z Wojewódzką Radą Rynku Pracy w określaniu i realizacji regionalnej polityki pracy.
Od 1 stycznia 2012 roku Wojewódzki Urząd Pracy realizuje, zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 roku, zadania Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w Warszawie. Dzięki systemowi ochrony roszczeń ze środków FGŚP, pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach, które są niewypłacalne, mają gwarancję otrzymania należnych wynagrodzeń i świadczeń. Mogą także ubiegać się o zaliczkę z funduszu na poczet niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń pracowniczych.
Urząd odgrywa dużą rolę w zakresie wdrażania i realizacji zadań finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego wpływających na aktywizację mazowieckiego rynku pracy.
Od roku 2007 WUP pełni rolę Instytucji Wdrażającej (Instytucji Pośredniczącej II stopnia) dla Działania 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.
Od 2014 roku Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie, w imieniu samorządu województwa, realizuje zadania związane z obsługą Krajowego Funduszu Szkoleniowego, głównie w oparciu o art. 8 ust. 1 pkt 2a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Głównym zadaniem urzędu jest zbieranie zapotrzebowania z powiatowych urzędów pracy na środki KFS na dany rok. Podział pieniędzy zatwierdza Zarząd Województwa Mazowieckiego. W nowej agendzie unijnej 2014-2020 Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie pełni rolę Instytucji Pośredniczącej, która wdraża dwa programy: Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) Działanie 1.1 Wsparcie dla osób młodych pozostających bez pracy na regionalnym rynku pracy – projekty pozakonkursowe i Działanie 1.2 Wsparcie dla osób młodych pozostających bez pracy na regionalnym rynku pracy – projekty konkursowe Oś Priorytetowa I Osoby młode na rynku pracy oraz Regionalny Program Operacyjny (RPO) Województwa Mazowieckiego Oś Priorytetowa VIII Rozwój rynku pracy, Priorytety Inwestycyjne (PI) 8i Dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i osób biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników oraz 8iv Równość mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie życia zawodowego i prywatnego oraz promowanie równości wynagrodzeń za taką samą pracę. Na realizację projektów z obu programów przeznaczono 323 mln euro, w tym 186 mln euro będzie pochodzić z PO WER i 137 mln euro – z RPO Województwa Mazowieckiego.
PO WER jest adresowany do młodych osób do 29. roku życia, pozostających bez pracy (bezrobotni i bierni zawodowo), w szczególności do osób, które nie pracują, nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniach (tzw. młodzież NEET).
Pomoc z RPO będzie kierowana do osób powyżej 30. roku życia w trudnej sytuacji na rynku pracy: kobiet, osób powyżej 50. roku życia, osób bez kwalifikacji zawodowych, niepełnosprawnych oraz na wsparcie opiekunów dzieci do 3 lat (w szczególności kobiet przebywających na urlopach), poprzez tworzenie żłobków, klubów dziecięcych oraz zapewnienie opiekunów dziennych i niań.
Działalność Wojewódzkiego Urzędu Pracy jest prowadzona w Warszawie i na terenie Mazowsza przy pomocy pięciu filii zlokalizowanych w głównych miastach województwa: Radomiu, Ciechanowie, Płocku, Ostrołęce i Siedlcach.
