Problem jakości powietrza w wielu polskich miastach jest niezwykle palący. Przodujemy jeśli chodzi o najwyższe stężenie pyłu zawieszonego. Głównie tego drobniejszego, a szczególnie jednej z najbardziej niebezpiecznych substancji, którą jest obecny w takim pyle benzoapiryn. Podczas debaty na 9. Forum Rozwoju Mazowsza zaproszeni eksperci rozmawiali m.in. o tym, jakie wyzwania stoją przed samorządami w kontekście poprawy jakości powietrza w polskich miejscowościach, a także jaką rolę pełni dzisiaj w miastach planowanie przestrzenne i w jaki sposób może ono przyczynić się do poprawy jakości powietrza.
W debacie udział wzięli: dr Wojciech Szymalski – Prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju, Przemysław Gorgol – Dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Bartosz Dubiński – Prezes Mazowieckiej Agencji Energetycznej, Mariusz Malinowski – Samorządowiec, Ekspert ds. rozwoju i realizacji inwestycji współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej oraz Magdalena Dąbrzał – Ekspert w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Moderatorem dyskusji był prof. nzw. dr hab. inż. Artur Badyda z Zakładu Informatyki i Badań Jakości Środowiska Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej.
Zaproszeni goście nie tylko dzielili się swoimi opiniami, ale i opowiedzieli o rozwiązaniach dotyczących poprawy jakości powietrza już wdrażanych w ich instytucjach czy miejscowościach.
Magdalena Dąbrzał opowiedziała o programie „Czyste powietrze”. Dzięki niemu już w około 300 gminach na terenie województwa mazowieckiego odbyły się spotkania, podczas których mieszkańcy i włodarze mogli dowiedzieć się czegoś istotnego, a eksperci WFOŚiGW mieli okazję zobaczyć od zaplecza, jakie niebezpieczeństwa i zagrożenia są ważne lokalnie.
Reprezentujący Grodzisk Mazowiecki samorządowiec, Mariusz Malinowski opowiedział o tym, że Grodzisk wyprzedził program WFOŚiGW. Miasto od trzech lat dokłada mieszkańcom do wymiany kotłów i już ponad 360 pieców zostało wymienionych. Na ten cel miasto wyasygnowało z budżetu już prawie półtora miliona złotych. Jak zauważył, jeśli chodzi o walkę z niską emisją, to nie tylko Grodzisk, ale dużo miast i gmin od dawna już działa w tym kierunku, bo korzystają z Funduszy Unijnych w zakresie termomodernizacji.
Bartosz Dubiński przypomniał o roli MAE jako instytucji, która pomaga głównie samorządom – inspirując czy kreując działania zmierzające m.in. do ograniczania niskiej emisji. Działań systemowych może być bardzo wiele i obserwuję, że dzieje się dużo dobrego na Mazowszu, ale myślę, że nie będą one skuteczne dopóki nie zmienimy podejścia i kwestii czysto mentalnościowych – podsumował.
Omawianie rozwiązań dotyczących poprawy powietrza na przykład poprzez ograniczanie niskiej emisji nie było jedynym tematem debaty. Rozmawiano także na temat roli planowania przestrzennego i inteligentnych inwestycji. W kwestię planowania przestrzennego włączano sprawy związane z sadzeniem zieleni, korytarzami napowietrzającymi i szeregiem innych aspektów. Przemysław Gorgol stwierdził: musimy przejść z etapu inwestowania tylko w infrastrukturę i patrzenia tylko infrastrukturalnego na planowanie mobilności. Dr Wojciech Szymalski powiedział natomiast: potrzebujemy domów bez kominów, samochodów bez rur wydechowych i aktywnych mieszkańców w zakresie ochrony środowiska.
Podczas rozmowy na temat planowania przestrzennego podawano za wzór miasta w krajach skandynawskich, gdzie niemal do perfekcji opanowano sposoby na układanie infrastruktury miejskiej oraz gdzie robi się bardzo dożo w sprawie wykorzystywania alternatywnych źródeł energii. Było to wprowadzeniem do kolejnych istotnych elementów, jakimi są m.in. planowanie w sektorze energetyki oraz rozwój infrastruktury energetycznej. Budowane są nowe sieci gazowe, w miastach powstają nowe elementy sieci ciepłowniczych, a mimo tego 3,5 mln gospodarstw domowych w Polsce nadal korzysta z paliw stałych do zapewnienia sobie potrzeb grzewczych.
Odpowiadając na pytanie, jakie są przyczyny tego, że Polacy tak rzadko sięgają po alternatywne rozwiązana i cały czas wolą ogrzewać się węglem i drewnem Bartosz Dubiński odpowiedział: Ja widzę dwie podstawowe przyczyny: finanse i edukacja energetyczna. Fakt, że zmodernizuję swoją kotłownię nie oznacza, że stać mnie na pokrycie kosztów zakupu paliwa. Dodatkowo, czy ktoś mówi, że np. mokre drewno jest dużo bardziej szkodliwe niż węgiel? Są to rzeczy, które powinno się wyczytywać z elementarza.
O Forum Rozwoju Mazowsza
Forum Rozwoju Mazowsza stanowi miejsce debat o najważniejszych wyzwaniach, jakie stoją przed regionem w kontekście zwiększania jego konkurencyjności w kraju i Europie. Formuła wydarzenia to unikalna okazja do dialogu pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu podziału i wdrażania funduszy unijnych. Dziewiąta edycja wydarzenia odbyła się w dniach 17-18 października 2018 r. na Stadionie Legii w Warszawie. W wydarzeniu organizowanym przez Mazowiecką Jednostkę Wdrażania Programów Unijnych uczestniczyło ponad 2,5 tys. osób na miejscu oraz w ramach transmisji na żywo. Forum współtworzyło ponad 90 prelegentów i przeszło 50 wystawców reprezentujących samorządy, biznes, sektor naukowy i pozarządowy. Były to dwa dni pełne wymiany wiedzy, doświadczeń i inspiracji do realizacji projektów badawczo-rozwojowych czy biznesowych, a także do zaprezentowania innowacji w dziedzinach edukacji, medycyny czy transportu. Wydarzenie odbyło się pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Mazowieckiego oraz Komisji Europejskiej.
Więcej informacji o Forum dostępne jest na www.forumrozwojumazowsza.eu.
